5 vragen over akoestiek

31 augustus 2020

In dit artikel beantwoordt onze Global Acoustics Ambassadeur Pascal van Dort een paar van de meest gestelde vragen rond akoestisch ontwerp.

lawaai en geluid zijn van invloed op ons gedrag

Geluid en lawaai kunnen ons positief of negatief beïnvloeden. Een goede akoestiek kan ons oplettender en productiever maken, en helpt vaak ook om meer van het leven te genieten.

Geluid is er altijd. Het kan onze gevoelens en acties sturen. Het beïnvloedt onze ademhaling, hartslag en hersengolven. Weet je nog wat je voelde toen de wekker afging vanochtend, of bij het luisteren naar muziek in de auto?

Om de akoestiek van een ruimte te doorgronden, is het belangrijk te weten hoe geluid zich verplaatst. Leg dus het geluid in jouw hoofd het zwijgen op, leun achterover, ontspan en ontdek hoe je de akoestiek in jouw kamer kunt verbeteren.

1. Geluid beweegt. Hoe gedraagt geluid zich in een ruimte?

Geluidsgolven zijn mechanische trillingen die worden doorgegeven middels bijvoorbeeld lucht of water. Ze worden gereflecteerd, geabsorbeerd, overgedragen en verspreid. Weet je waarom zingen onder de douche beter klinkt dan in de slaapkamer?

In de badkamer zijn er harde of gladde oppervlakken, die geluidsgolven weerkaatsen. Terwijl er in de slaapkamer juist veel zachte materialen zijn - zoals het bed - die geluid absorberen.

In kantoren absorberen of reflecteren de verschillende soorten materialen, constructies en afwerkingen - wanden, verlaagde plafonds en vloeren - het geluid.  Daarnaast zijn bureaus, kantoorkasten en planten perfecte geluidsverspreiders.

Kijk eens rond. Hoe klinkt jouw ruimte? Misschien moet je het akoestische design van deze ruimte onder handen nemen. In dat geval moet je de functie van akoestiek op voorhand bepalen.

1/1

2. Inzicht in het verschil tussen geluid en lawaai. Waarom is akoestiek belangrijk?

We beginnen met de definitie van akoestiek: 'De eigenschap van een ruimte, die de verstaanbaarheid en de natuurgetrouwheid van het geluid in die ruimte bepaalt'. Architectonische (ruimte en gebouw) akoestiek kan een enorme impact hebben op uw omgeving, gezondheid en welzijn.

Een slechte akoestiek in ziekenhuizen verhoogt bij patiënten de bloeddruk en de hartslag[1] (Hagerman et al., 2005). In het onderwijs verbetert een goede ruimte-akoestiek het aandachtsniveau, de prestaties en het begrip van leerlingen en worden leerkrachten minder snel moe, omdat ze hun stem effectiever kunnen gebruiken.[2] (Castro-Martínez J.A. et al., 2016). In een onderzoek van de Leesman Index noemt 76% van de kantoormedewerkers lawaai een cruciale factor op de werkvloer, met een dramatische gemiddelde tevredenheidsscore van slechts 30%.[3] (Leesman Index, 2019). Met het creëren van een werkomgeving met een goede akoestiek en het reduceren van storende geluiden krijgen kantoren een aantal pluspunten[4] (Sykes, D M., 2004):

  • 48% meer focus van medewerkers
  • 51% daling van afleiding bij medewerkers
  • 10% minder fouten
  • 27% lager stressniveau

Hoewel we allemaal last hebben van lawaai, besteden we er vaak weinig aandacht aan. Door in het ontwerpproces meteen al rekening te houden met akoestiek, kunnen we een slechte akoestische binnenomgeving zoveel mogelijk uit de weg gaan. Klinkt goed, toch?

3. Te hoog of te laag. Wat houdt het in als een ruimte een goede akoestiek heeft?

We denken veel na over de inrichting van een ruimte. Waarom besteden we niet minstens evenveel aandacht aan de akoestiek? 

De akoestiek van een ruimte hangt af van de functie en het gebruik ervan. Een kerk - normaal gesproken erg galmend - heeft een voortreffelijke akoestiek voor het bespelen van het orgel. Maar een dominee kan het gevoel hebben, dat men hem of haar vanaf het altaar niet goed verstaat. Galm en achtergrondgeluiden hebben beide invloed op de akoestiek van een ruimte.

Bij een goede akoestiek behoudt het geluid haar schoonheid en helderheid. Als bijvoorbeeld een ventilator veel lawaai maakt in een lokaal, zal een leraar het lastiger vinden om les te geven.

4. Er is een subtiel verschil.  Wat is de invloed van akoestiek op de geluidskwaliteit?

Al eens gelet op het geluid van het slagwerk in een orkest? De reflecties, absorptie en verspreiding in concertzalen zijn ontworpen om de klank van de muziek zo mooi mogelijk te laten klinken. De akoestiek van een ruimte kan de geluidskwaliteit enorm verbeteren. Tal van akoestische parameters bepalen de geluidskwaliteit van een ruimte:            ·       

  • Nagalmtijd (T30): nagalmtijd (sec.)
  • Vroege vervaltijd (EDT): eerste geluidsreflecties (sec.)
  • Helderheid (C80): waargenomen helderheid van muziek (dB)
  • Spraaktransmissie-index (STI): helderheid van spraak
  • Geluidssterkte (G): waargenomen geluidsniveau (dB)

Als je weer eens een concertzaal, repetitieruimte, meditatieruimte of mediaruimte bezoekt, let dan op de verschillende geluiden en het effect dat ze op je hebben.

5. Welk materiaal kan gebruikt worden om geluid te absorberen?

De technologie voor het verbeteren van geluidskwaliteit is de afgelopen decennia veranderd. Geluidsabsorberend materiaal kan worden onderverdeeld in drie categorieën: poreus, membraan en resonatoren. Poreuze, zachte en lichte materialen - minerale wol (steenwol), natuurlijke vezels of schuim - worden vaak gebruikt om geluid te absorberen.

Absorberende eigenschappen kunnen worden beschreven middels een gewogen geluidsabsorptiecoëfficiënt. (αw). De coëfficiënt kan worden gezien als een percentage, waarbij 0,01 minimale (1%) en 1,00 volledige absorptie (100%) is.

Om een goede akoestiek te realiseren en mensen een beter gevoel te geven in hun eigen omgeving, kunnen verschillende oplossingen worden toegepast en geïnstalleerd. Bij Rockfon zijn we heel goed in het oplossen van slechte akoestiek. Onze oplossingen maken van rumoerige ruimtes prettige plekken, waar mensen zich kunnen ontplooien.

1/1

Referenties

[1] Hagerman, I., Rasmanis, G., Blomkvist, V., Ulrich, R., Eriksen, C. A., & Theorell, T. (2005). Invloed van intensieve coronaire zorg-akoestiek op de zorgkwaliteit en fysiologische conditie van patiënten. International Journal of Cardiology, 98(2), 267–270

[2] Castro-Martínez J.A., Chavarría Roa J., Parra Benítez A., González G. (2016). Effecten van akoestische veranderingen in leslokalen op het aandachtsniveau van studenten. Centro Interamericano de Investigaciones Psicológicas y Ciencias Afines. Interdisciplinaria, vol. 33, no. 2,

[3] Leesman Index (2019): The Workplace Experience Revolution Part 2, Tweede digitale versie.

[4] Sykes, David M., PhD., 2004, “Productivity: How Acoustics Affect Workers’ Performance in Open Areas”